Η ΚΡΙΣΗ ΝΟΜΟΤΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ
Μέσα από το πρίσμα της παγκόσμιας κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης σήμερα, μπορεί να φαίνεται απίστευτο – κι όμως: μόλις δυο δεκαετίες πριν, οι κάθε είδους ιδεολογικοί και πολιτικοί εκπρόσωποι του ιμπεριαλισμού διακήρυτταν σ’ όλους τους τόνους ότι "ο οργανωμένος καπιταλισμός", όπως διαμορφώθηκε μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σε αντίθεση με τη μακρόχρονη στασιμότητα και την κρίση της δεκαετίας του ‘30, είχε βρει πια τον τρόπο να μετατραπεί σ’ έναν "καπιταλισμό χωρίς κρίσεις". Το "Κράτος Πρόνοιας", η "κοινωνία της ευημερίας", η "πλήρης απασχόληση" εκθειάζονταν ως μόνιμα και σταθερά επιτεύγματά του.
Ωστόσο, όπως η "χρυσή δεκαετία" του 1920 διακόπηκε βίαια από τη "μαύρη Παρασκευή" του 1929, έτσι και οι κομπασμοί των αστών και σοσιαλδημοκρατών οικονομολόγων έμειναν ξαφνικά μετέωροι, για να ξεχαστούν εντελώς στις μέρες μας, ύστερα από την ιστορική απόφαση του Νίξον στις 15 Αυγούστου 1971 που καταργούσε την ανταλλαξιμότητα του δολαρίου με το χρυσάφι. Οδηγούσε έτσι στην κατάρρευση του παγκόσμιου νομισματικού συστήματος που είχε ως τότε λειτουργήσει κάτω από την αμερικάνικη ηγεμονία. Άνοιγε το δρόμο για μια μακρόχρονη περίοδο αστάθειας, χαμηλών ρυθμών ανάπτυξης, χρηματιστηριακών κραχ σαν αυτά του ‘87 και του ‘89, νομισματικών κρίσεων σαν αυτές του ‘92 και ‘94, αλλά και πτώσης του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ κάτω από το μηδέν, όπως γίνονταν το ‘74-’75, το ‘82-’83 και τελευταία, ακόμα και μετά την κατάρρευση του "υπαρκτού σοσιαλισμού", το ‘91 στις ΗΠΑ και το ‘93 στην Ευρώπη. Τις συνέπειες ενός τέτοιου κραχ ζούμε και σήμερα με αφετηρία τη νομισματική κρίση στη νοτιοανατολική Ασία και την κατακόρυφη πτώση των αξιών στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ.
Δεν υπάρχει αστική θεωρία για την οικονομική κρίση στον καπιταλισμό. Υπάρχουν όμως κάποιες αστικές "εξηγήσεις" του φαινομένου, που διαπνέονται από την ολοφάνερη προσπάθεια να αποφευχθεί η αναζήτηση της βαθύτερης αιτίας του μέσα στην ίδια τη φύση του συστήματος. Έτσι η κρίση:
· Χαρακτηρίζεται παροδική ασθένεια, ένα είδος γρίπης, που θα περάσει από μόνη της. Χωρίς να εξηγείται βέβαια πώς και γιατί αυτή συνεχίζεται εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες.