Ε.Κ.Κ.Ε.

Συνέντευξη του Άρνλιοτ Ασκ, υπεύθυνου Διεθνών Σχέσεων του «Κόκκινου Κόμματος»

Το Εργατικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΑΚΡ), που ιδρύθηκε στη δεκαετία του ’70, ήταν μια από τις ισχυρότερες μ-λ-μ οργανώσεις στην Ευρώπη. Ανέπτυξε σημαντική δράση στα πλαίσια της ταξικής πάλης στη Νορβηγία, αντιτάχτηκε με επιτυχία στην προσχώρηση της Νορβηγίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση στη διάρκεια δύο δημοψηφισμάτων, ανέπτυξε διεθνιστική δράση και υποστήριξε τους αντιιμπεριαλιστικούς αγώνες των καταπιεσμένων λαών του κόσμου. Μπορείς να μας εξηγήσεις το ρόλο των συντρόφων του ΑΚΡ στη δημιουργία του νέου «Κόκκινου Κόμματος», το χαρακτήρα και τους πολιτικούς του στόχους;

Το Εργατικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΑΚΡ) ιδρύθηκε το 1973 ως νέο κομμουνιστικό κόμμα εμπνευσμένο από την πάλη ενάντια στο ρεβιζιονισμό και από τους αγώνες των καταπιεσμένων λαών και εθνών ενάντια στον ιμπεριαλισμό.

Η δημιουργία του κόμματος συνέπεσε επίσης με μια άνοδο των ταξικών αγώνων στις αρχές της δεκαετίας του ’70 λόγω της οικονομικής κρίσης και με τον άγριο εσωτερικό αγώνα ενάντια στην είσοδο της Νορβηγίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο αγώνας ενάντια στην προσχώρηση στην ΕΕ γέννησε ένα πλατύ λαϊκό μέτωπο ανάμεσα σε εργάτες, αγρότες, ψαράδες, νεολαίους κ.λπ. Αυτό επηρέασε και το χαρακτήρα του ΑΚΡ, καθιστώντας το μ-λ-μ κόμμα, που τα έλεγε έξω από τα δόντια, ένα νορβηγικό κόμμα με εθνικά χαρακτηριστικά.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο στη δημιουργία του κόμματος ήταν η λεγόμενη καμπάνια προλεταριοποίησης στα μέσα της δεκαετίας του ’70. Εκατοντάδες μέλη που δούλευαν σε μικροαστικές δουλειές πήγαν σε εργοστάσια και εργασιακούς χώρους ως εργάτες. Αυτό δημιούργησε ισχυρότερους δεσμούς ανάμεσα στο κόμμα και στην εργατική τάξη και τις επόμενες δεκαετίες χάρισε στο κόμμα μεγάλη επιρροή στα εργατικά συνδικάτα. Μερικά μέλη του κόμματος κέρδισαν ακόμα και ηγετικές θέσεις σε ορισμένους τομείς των συνδικάτων.

Το ΑΚΡ συμμετείχε στο κοινοβουλευτικό έργο συνεχώς από το 1973. Όμως αφότου το σοβιετόφιλο Νορβηγικό Κομμουνιστικό Κόμμα διαμαρτυρήθηκε επειδή ένα νέο κόμμα χρησιμοποιούσε τη λέξη «Κομμουνιστικό» προκειμένου να λάβει μέρος στις εκλογές, αναγκαστήκαμε να δημιουργήσουμε ένα νέο κόμμα για να συμμετέχουμε στις εκλογές, ονόματι Κόκκινη Εκλογική Συμμαχία (RV). Η πολιτική γραμμή αυτού του κόμματος ήταν βασικά η ίδια όπως και του ΑΚΡ.

Με τον καιρό, τα μέλη του πιο επιφανειακά οργανωμένου RV ξεπέρασαν σε αριθμό τα μέλη του ΑΚΡ. Από τη δεκαετία του ’90 και μετά, ήταν υπερδιπλάσια από τα μέλη του ΑΚΡ. Αυτό δημιούργησε και κάποιες πολιτικές εντάσεις, ειδικά στη δεκαετία του ’90, όταν μέλη μιας ομάδας τροτσκιστών της 4^ης Διεθνούς μπήκαν επίσης στο RV προσπαθώντας να κάνουν αγκιτάτσια εναντίον του μαοϊσμού και του λενινισμού μετά την αναγγελθείσα «ήττα του κομουνισμού» στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Στη διάρκεια εκείνης της περιόδου αυτό προκάλεσε κάποιες σεχταριστικές διαμάχες μέσα στο RV γύρω από ιστορικά θέματα. Εν πάση περιπτώσει εκείνη την περίοδο το RV κατάφερε να κερδίσει μια έδρα στη Βουλή, από το 1993 μέχρι το 1997, πράγμα που μας διευκόλυνε να έχουμε μια φωνή στο δημόσιο διάλογο.

Μετά το 2000, ειδικά μετά την αμερικανική επίθεση εναντίον του Αφγανιστάν και αργότερα του Ιράκ και τα αυξανόμενα προβλήματα του καπιταλισμού από την κρίση των «ντοτ κομ» και μετά, μια ριζοσπαστικοποίηση έκανε τους τροτσκιστές της 4^ης Διεθνούς να εγκαταλείψουν τις φιλοδοξίες τους περί κατάκτησης του RV. Ορισμένοι από αυτούς τότε έφυγαν από το RV και προσχώρησαν στο αριστερό-σοσιαλιστικό κόμμα SV. Από το 2004-05 και μετά μια νέα συζήτηση ξεκίνησε μέσα στο RV για το αν θα γίνει συγχώνευση ανάμεσα στο RV και στο ΑΚΡ. Δεδομένου ότι το ΑΚΡ από το 1973 και μετά είχε μια στρατηγική συνδυασμού της κοινοβουλευτικής δουλειάς με την εξωκοινοβουλευτική και πίστευε πως ένα κομμουνιστικό κόμμα σε μια χώρα όπως η δική μας έπρεπε να συμμετέχει στις εκλογές, καλωσορίσαμε αυτή τη συζήτηση. Έτσι επί δύο περίπου χρόνια συζητούσαμε μια κοινή πολιτική και οργανωτική πλατφόρμα και καταφέραμε να συμφωνήσουμε για ένα συνέδριο συγχώνευσης το Μάρτιο του 2007.

Το κόμμα που προέκυψε από τη συγχώνευση, το Κόκκινο Κόμμα, είναι ένα σοσιαλιστικό επαναστατικό κόμμα με στόχο την αταξική κοινωνία, τον κομουνισμό. Αυτό εκφράζεται στο βασικό του πρόγραμμα. Δεν ονομάζεται Κομμουνιστικό Κόμμα και δεν είναι λενινιστικό στην οργάνωσή του. Ωστόσο, αγωνίζεται να έχει ενεργούς κομματικούς πυρήνες σε ζωντανές περιοχές και στους μεγαλύτερους εργασιακούς χώρους, όπως κάναμε και στο ΑΚΡ.

Όσο για την πολιτική δράση και τις προτεραιότητες, ο προσανατολισμός είναι περίπου ο ίδιος όπως και πριν από τη συγχώνευση. Η συγχώνευση ευνόησε την αποτελεσματικότητα της δουλειάς μας. Και ειδικότερα έδωσε μεγάλη ώθηση στην Κόκκινη Νεολαία. Παλιότερα ήταν η νεολαιίστικη οργάνωση τόσο του ΑΚΡ όσο και του RV! Αυτό επίσης προκαλούσε πολιτικές εντάσεις μέσα στην Κόκκινη Νεολαία. Η συγχώνευση είχε επίσης αποτέλεσμα να υπάρξουν κάποια μέλη έξω από τους κύκλους του ΑΚΡ+RV. Συνολικά υπάρχουν τώρα περίπου 1.800 μέλη στο κόμμα και περίπου 1.000 μέλη που πληρώνουν συνδρομή στην Κόκκινη Νεολαία.

Σε σύγκριση με τα 3.200 μέλη του ΑΚΡ το 1979, ο αριθμός είναι μικρός. Αλλά λόγω της μακροπρόθεσμης φύσης των δραστηριοτήτων του κόμματος, είναι δίκαιο να πούμε ότι η επιρροή μας στην κοινωνία είναι τώρα μεγαλύτερη απ’ ό,τι τότε. Τόσο στα συνδικάτα όσο και στον κοινοβουλευτικό τομέα (διαθέτουμε κάπου 80 μέλη σε τοπικά κοινοβούλια σε κομητείες και δήμους και έχουμε μεγάλες πιθανότητες να εκλέξουμε ξανά μέλος στο εθνικό κοινοβούλιο φέτος το φθινόπωρο). Στο έργο της αντιιμπεριαλιστικής αλληλεγγύης διαθέτουμε επίσης περισσότερους οπαδούς.

Η σημερινή οικονομική κρίση αποκαλύπτει άλλη μια φορά τον αντιδραστικό, καπιταλιστικό και ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η οργάνωσή μας, το ΕΚΚΕ, όπως και οι πολιτικοί μας σύμμαχοι, υποστηρίζουν την αποχώρηση της χώρας μας και τη διάλυση της ΕΕ. Θα μπορούσες να μας εξηγήσεις τα κυριότερα επιχειρήματα και τα συνθήματα στους παλιότερους αγώνες σας, καθώς και τις συνέπειες της νίκης του ΟΧΙ στα δημοψηφίσματα για την ΕΕ για τη χώρα σας; Ποιες είναι οι απόψεις σας για τη σημερινή κατάσταση και τις κυρίαρχες πολιτικές στην ΕΕ;

Το κυριότερο επιχείρημα εναντίον της προσχώρησης στην ΕΕ ήταν η κατά το δυνατόν διατήρηση της εθνικής μας ανεξαρτησίας. Φυσικά και η Νορβηγία επηρεάζεται σοβαρά από την οικονομική πολιτική της ΕΕ, δεδομένου ότι είναι κάτι σαν «οικονομικό μέλος κατά το ήμισυ» μέσω της συμφωνίας για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, είμαστε όμως πιο ανεξάρτητοι στον τομέα της διεθνούς πολιτικής. Όπως για παράδειγμα με τους καταλόγους τρομοκρατών. Η Νορβηγία έπαψε να ακολουθεί τους καταλόγους της ΕΕ και των ΗΠΑ πριν από μερικά χρόνια, ακολουθώντας τον κατάλογο του ΟΗΕ. Έτσι ούτε η Χαμάς ούτε το ΡΚΚ ούτε οι Τίγρεις Ταμίλ ούτε το Κομμουνιστικό Κόμμα Φιλιππίνων/Εθνικό Δημοκρατικό Μέτωπο των Φιλιππίνων θεωρούνται από τη Νορβηγία τρομοκρατικές οργανώσεις. Αυτό μας έδωσε επίσης τη δυνατότητα να πιέσουμε την κυβέρνησή μας να έρθει σε επαφή με τη Χαμάς, έστω κι αν οι χώρες της ΕΕ το αρνήθηκαν.

Αυτό δεν σημαίνει πως η Νορβηγία ακολουθεί αντιιμπεριαλιστική εξωτερική πολιτική. Η Νορβηγία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και συνδέεται στενά με την αμερικανική πολιτική. Συμμετέχει στην κατοχή του Αφγανιστάν και δεν αμφισβητεί ούτε την αμερικανική γραμμή στη Μέση Ανατολή ούτε τώρα τη σφαγή των Ταμίλ. Εν πάση περιπτώσει, αν πάρουμε υπόψη μας την επιρροή τόσο των ΗΠΑ όσο και της ΕΕ στην εξωτερική πολιτική, έχουμε ένα πλεονέκτημα με το να διαθέτουμε μεγαλύτερη επιρροή στην κυβέρνησή μας μέσω της άμεσης λαϊκής κινητοποίησης. Η αποχώρηση από το ΝΑΤΟ θα ήταν επίσης μεγάλο πλεονέκτημα. Προς το παρόν αυτό δεν είναι δυνατόν, αλλά προβάλλουμε το σύνθημα και η αντίσταση απέναντι στο ΝΑΤΟ σιγά σιγά μεγαλώνει.

Στο δημοψήφισμα του 1972, η οικονομική κρίση δημιούργησε αντίσταση εναντίον της προσχώρησης. Δώσαμε έμφαση στο γεγονός ότι οι εργάτες και οι αγρότες της Νορβηγίας θα αγωνίζονταν από καλύτερη θέση για τα συμφέροντά τους αν οι αντίπαλοί μας βρίσκονταν εδώ, όχι στις Βρυξέλλες και στα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά μονοπώλια. Ειδικά δώσαμε βάρος στη διατήρηση κανόνων που να περιορίζουν τη δυνατότητα του ξένου κεφαλαίου να εκμεταλλεύεται το φυσικό πλούτο της Νορβηγίας.

Μπορούμε τώρα να ανακεφαλαιώσουμε λέγοντας ότι ήταν πολύ σημαντικό να υπάρχει εθνικός έλεγχος στην πετρελαϊκή βιομηχανία και στον ενεργειακό τομέα. Το να είμαστε έξω από την ΕΕ μας προσφέρει καλύτερες προϋποθέσεις. Γι’ αυτό οι Νορβηγοί καπιταλιστές εξακολουθούν να θέλουν την προσχώρηση της Νορβηγίας στην ΕΕ, προκειμένου να επωφεληθούν από το πλαίσιο αυτού του καπιταλιστικού θεσμού.

Μπορούμε επίσης να πούμε συμπερασματικά πως ο λαός της Νορβηγίας θεωρεί ακόμα πως ήταν σοφή η απόφαση της παραμονής μας έξω από την ΕΕ. Τα 3-4 τελευταία χρόνια υπάρχει μια πλειοψηφία 60% προς 40% υπέρ του Όχι, ακόμα μεγαλύτερη απ’ ό,τι στα δημοψηφίσματα. Η πείρα μας δείχνει πως τώρα υπάρχει αυξανόμενη υποστήριξη στην πρόταση αποχώρησης και από τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο.

Ποιοι είναι οι κυριότεροι στόχοι για το εργατικό κίνημα στη Νορβηγία και για το κόμμα σας σήμερα; Πώς κρίνετε το ρόλο του ΝΑΤΟ και τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, καθώς και τη διασύνδεση της ταξικής πάλης σε εθνικό και διεθνές επίπεδο;

Παρότι η Νορβηγία, λόγω των πετροδολαρίων, έχει δημοσιονομικά ισχυρή οικονομία και έχει δημιουργήσει ένα ταμείο περίπου 250 δις €, η αστική τάξη, όπως και σε όλη την Ευρώπη, αγωνίζεται τα κατεδαφίσει τα δικαιώματα αξιοπρεπούς σύνταξης για τους εργαζόμενους. Αυτό έχει προκαλέσει έντονη μάχη τα τελευταία χρόνια και φτάνει στην κορύφωσή της τώρα με τις συλλογικές διαπραγματεύσεις. Το βασικό σύνθημα στις συγκεντρώσεις της Πρωτομαγιάς θα είναι «Στοπ στη ληστεία των συντάξεων». Τα συνδικάτα διεκδικούν τη διατήρηση των ίδιων δικαιωμάτων που κερδήθηκαν πριν από 40 χρόνια. Σε μια τόσο πλούσια χώρα κάτι τέτοιο είναι σωστό!

Ένα άλλο πεδίο αντιπαράθεσης είναι ο αγώνας ενάντια στο κοινωνικό ντάμπινγκ, όπως είπα και πιο πάνω. Η εξασφάλιση του δικαιώματος για συλλογικές διαπραγματεύσεις για όλους, συμπεριλαμβανομένων των εργατών από φτωχότερες χώρες.

Το κυριότερο θέμα εξωτερικής πολιτικής είναι ο αγώνας γύρω από τη νορβηγική συμμετοχή στον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Η πλειοψηφία του κόσμου υποστηρίζει την απόσυρση των Νορβηγών στρατιωτών, όμως όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα υποστηρίζουν την παραμονή τους. Τώρα το μικρότερο κυβερνητικό κόμμα, το Αριστερό Σοσιαλιστικό Κόμμα, λέει ότι θέλει να βάλει τέλος στη νορβηγική στρατιωτική εμπλοκή. Αλλά δεν κάνουν τίποτα για ν’ αλλάξουν την κυβερνητική γραμμή. Το Κόκκινο Κόμμα θα αναδείξει το θέμα αυτό σε πολύ σημαντικό ζήτημα στη διάρκεια της εκλογικής καμπάνιας.

Το θέμα του περιβάλλοντος γίνεται σταδιακά πολύ σημαντικό για τη Νορβηγία. Η χώρα μας, ως μία από τις μεγαλύτερες πετρελαιοεξαγωγικές χώρες, συμβάλει επίσης στην επιτάχυνση της έκλυσης CO2. Ένα από τα βασικά ζητήματα, που συσπειρώνει ένα ευρύ περιβαλλοντολογικό μέτωπο, είναι ο αγώνας για να σταματήσει η διάνοιξη νέων πετρελαιοπηγών στο βόρειο τμήμα της Νορβηγίας, στις περιοχές με τους πλουσιότερους ψαρότοπους.

Όπως φάνηκε ήδη, τα περισσότερα από τα βασικά ζητήματα στον ταξικό μας αγώνα είναι παρεμφερή μ’ εκείνα στις χώρες της ΕΕ. Επομένως θεωρούμε απαραίτητη την ανάπτυξη δεσμών ανάμεσα στους αγώνες μας. Ωστόσο, η πείρα μας λέει πως διαθέτουμε καλύτερες επιλογές για τον αγώνα μας παραμένοντας έξω από τη δομή της ΕΕ. Είμαστε σίγουροι πως η ισχύς της εργατικής τάξης θα αυξανόταν αν χώρες όπως η Σουηδία, η Δανία, η Ελλάδα και άλλες αποχωρούσαν από την ΕΕ. Υπάρχουν καμπάνιες στις γειτονικές μας σκανδιναβικές χώρες. Σας ευχόμαστε καλή τύχη σ’ αυτό το ζήτημα και στην Ελλάδα!